Nowy kodeks wyborczy niekonstytucyjny?

W komunikacie przed rozprawą napisano, iż Trybunał rozpona wniosek w pełnym składzie.  Rozprawie będzie przewodniczył prezes TK Andrzej Rzepliński, I sprawozdawcą będzie sędzia TK Marek Kotlinowski, II sprawozdawcą będzie sędzia TK Teresa Liszcz .

Komunikat wymienia także wszystkie kwestionowane przepisy:

* Możliwość przeprowadzenia wyborów w ciągu dwóch dni. 
Decyzję w tej sprawie podejmuje organ zarządzający wybory: Prezydent RP, Marszałek Sejmu, Prezes Rady Ministrów albo wojewoda. Ustawodawca nie określa, w którym momencie organ zarządzający wybory powinien postanowić, że głosowanie będzie trwało dwa dni. Zdaniem wnioskodawcy organ zarządzający kieruje się w działaniach nie tylko przesłankami natury prawnej, lecz także politycznymi. Narusza to standardy rzetelnych wyborów i uczciwej rywalizacji sił politycznych w państwie demokratycznym, co jest niezgodne z konstytucją. Kwestionowane unormowania stosuje się do wyborów do Sejmu, Senatu oraz wyboru Prezydenta RP, co jest sprzeczne z wyraźnymi dyspozycjami konstytucji o odbywaniu takich wyborów w ciągu jednego dnia.

 * Ustanowienie publicznoprawnej instytucji głosowania przez pełnomocnika.
Zdaniem wnioskodawcy nie chodzi tu o pełnomocnictwo w rozumieniu kodeksu cywilnego, którego przepisów - wobec braku odesłań w prawie wyborczym i odrębności obu dziedzin prawa - nie można stosować. Skutkiem udzielenia pełnomocnictwa do głosowania na podstawie Kodeksu wyborczego jest upoważnienie pełnomocnika do głosowania w imieniu mocodawcy. Nie wiąże się z tym natomiast zobowiązanie pełnomocnika do oddania głosu w imieniu mocodawcy ani do oddania takiego głosu o treści zgodnej z wolą mocodawcy. Zobowiązanie takie nie wynika bowiem ani z aktu pełnomocnictwa, ani z przepisów prawa wyborczego. Taki kształt prawny instytucji pełnomocnika narusza standardy obowiązujące w demokratycznym państwie oraz zasadę zaufania obywateli do państwa i prawa. Wnioskodawca podkreślił, że popiera ideę pomocy osobom niepełnosprawnym w korzystaniu przez nie do czynnego prawa wyborczego. Pomoc ta powinna polegać na ułatwieniu oddania głosu, a nie stwarzania możliwości przechwytywania tego prawa przez inne osoby.

* Głosowanie korespondencyjne  za granicą. 
Konsul przesyła wyborcy pakiety wyborcze, które po wypełnieniu wyborca odsyła mu z powrotem. W tych warunkach władze polskie nie są w stanie zagwarantować np. czy pakiet zostanie doręczony na czas i czy wypełni go właściwa osoba. Głosowanie korespondencyjne jest w literaturze kwestionowane z uwagi na możliwość naruszenia tajności głosowania. Zdaniem wnioskodawcy narusza to m.in. zasadę rzetelności wyborów w państwie demokratycznym.

 * Zakaz agitacji wyborczej przy użyciu bilbordów i obwarowanie go sankcją karną
Zapis ten, zdaniem wnioskujących do Trybunału Konstytucyjnego, jest nie do pogodzenia ze standardem swobodnej rywalizacji wyborczej w państwie demokratycznym. Zdaniem wnioskodawcy zakaz dotkliwie ogranicza swobodę komunikowania się kandydatów i ich komitetów wyborczych z elektoratem.

* Wprowadzenie stu jednomandatowych okręgów wyborczych - istotna zmiana systemu wyboru senatorów o charakterze ustrojowym.
Zdaniem wnioskodawcy zmiany tej dokonano z naruszeniem standardów należytej procedury w państwie demokratycznym. Nadużyto instytucji poprawki senackiej w celu obejścia wymogu inicjatywy ustawodawczej, co czyni kwestionowane przepisy niezgodne z konstytucją. Ponadto ustawodawca uchylił przepisy określające dotychczasowy system wyborczy w wyborach do Senatu. W przypadku niewejścia w życie Kodeksu wyborczego z powodu jego niekonstytucyjności w tym zakresie powstałaby luka prawna, co zagrażałoby funkcjonowaniu demokratycznego państwa, w tym mechanizmu ustrojowego określonego w konstytucji.

* Brak rozgraniczenia w sposób pewny czasu stosowania nowego i starego prawa wyborczego w odniesieniu do tegorocznych wyborów parlamentarnych.
Zgodnie z konstytucją Prezydent RP musi zarządzić wybory nie później niż 7 sierpnia 2011 r., ale może to zrobić wcześniej. Tymczasem Kodeks wyborczy wchodzi w życie 1 sierpnia br. To, czy do jesiennych wyborów będzie się stosować nowe przepisy Kodeksu wyborczego, czy dotychczasowe zależy od tego, kiedy Prezydent RP zarządzi wybory, przed końcem lipca, czy w pierwszym tygodniu sierpnia. Ustawodawca nie zachował demokratycznego standardu wymagającego, aby co najmniej 6 miesięcy przed zarządzeniem wyborów były znane ich reguły.