Marka noblisty ma pomóc nowemu towarzystwu

Dawid Madejski, prezes Chorzowskiego Towarzystwa Naukowego

Kurt Alder wspólnie z Otto Dielsem otrzymał nagrodę Nobla w 1950 r. za odkrycie i rozwój tzw. syntezy dienowej. W dużym uproszczeniu jest to reakcja chemiczna dienów (organicznych związków chemicznych, w których są dwa podwójne wiązania między atomami węgla). Prowadzi ona do związków cyklicznych (to znaczy takich, w których atomy tworzą jeden lub więcej zamkniętych pierścieni). Alder stał się zatem odkrywcą syntezy, dzięki której można otrzymać wiele związków organicznych, trudnych do uzyskania w inny sposób.

- Kiedyś, aby przeprowadzić podobną syntezę potrzeba było pięćdziesięciu etapów. Po tym, co wprowadził Kurt Alder i Otto Diels reakcja została zredukowana do kilku. To była rewolucja. Przetrwała próbę czasu i jej efekty są widoczne dziś, choćby w przemyśle – tłumaczy prof. Stanisław Krompiec, zastępca dyrektora ds. naukowych instytutu chemii na Uniwersytecie Śląskim.

Profesor był jednym z prelegentów pierwszych Spotkań Alderowskich, które w środę, 27 października odbyły się w Miejskim Domu Kultury Batory. - Nie wszyscy doceniają takie spotkania. Raczej myślą o tym, by wyrwać się z lekcji. Interesuję się historią. Wiele nowych rzeczy, innych niż na lekcjach mogę się na takich spotkaniach dowiedzieć – przyznaje Łukasz Kacperski, uczeń III klasy Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących nr 3.

Spotkanie odbyło się w roku sześćdziesiątego jubileuszu przyznania chorzowianinowi Nagrody Nobla. To jedna z pierwszych inicjatyw powstałego w styczniu Chorzowskiego Towarzystwa Naukowego im. Kurta Aldera.

- Głównym celem naszego towarzystwa jest promowanie Chorzowa jako regionalnego ośrodka szkolnictwa średniego i wyższego. Nie wyobrażałem sobie, by patronem tego przedsięwzięcia mógłby być kto inny, jak tylko Kurt Alder, noblista. To marka sama w sobie – tłumaczy Dawid Madejski, prezes stowarzyszenia, na co dzień nauczyciel w ZSTiO nr 3.

Organizacja ma współtworzyć Chorzowski Festiwal Nauki. Towarzystwo posiada radę naukową. - Dzięki temu nasza ranga jest wyższa. Mamy nadzieję, że obecność w radzie naukowej znanych nazwisk ze świata śląskiej nauki zmobilizuje innych, do wsparcia naszej inicjatywy – mówi D. Madejski. Do tej pory zaproszenie do rady naukowej przyjęli prof. Stanisław Krompiec, dr Jacek Kurek (Instytut Historii UŚ), dr hab. Zbigniew Hojka (Instytut Historii UŚ), dr Joachim Otte (zastępca prezydenta Chorzowa), dr Piotr Greiner (dyrektor Archiwum Państwowego w Katowicach) i malarz Piotr Naliwajko.

ChTN będzie organizowało wydarzenia naukowo-dydaktyczne, krajowe i międzynarodowe konferencje i seminaria naukowe i warsztaty metodyczne. Będzie utrzymywało się ze składek członkowskich, dotacji z Urzędu Miasta i grantów unijnych.

Kurt Alder urodził się 10 lipca 1902 r. w Królewskiej Hucie przy ówczesnej Kaiserstrasse (dziś ul. Wolności). Uczęszczał do Szkoły Powszechnej nr V (obecnie Gimnazjum nr 1 przy ul. Dąbrowskiego), a następnie do gimnazjum realnego (obecnie ZSTiO nr 4 przy ul. Św. Piotra). Wyjechał na studia na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie, a potem na Uniwersytecie Christiana Albrechta w Kilonii. Był autorem ponad 170 prac naukowych z zakresu chemii organicznej, w tym ponad 150 poświęconych syntezie dienowej.